شهر تفنان کجاست؟ از پیش شماره این شهر تا مناطق گردشگری

مشخصات

کشور	ایران
استان	سیستان و بلوچستان
شهرستان	تفتان
بخش	مرکزی
جمعیت	۴۴٬۱۷۶ نفر
مساحت	۴٬۷۳۶ کیلومتر مربع
زبان گفتار	زبان فارسی با گویش سیستانی
مذهب	اهل سنت
ارتفاع از سطح دریا	۱،۶۴۵ متر از سطح دریا
شرایط آب و هوا	کوهستانی
پیش شماره تلفن	۰۵۴
شناسه ملی خودرو	ایران 95 د
ره آورد	خرما، کماج، قروت محلی، نان تینی و ....

تفتان یکی از شهرستان های کوهستانی استان سیستان و بلوچستان است که در فاصله 130 کیلومتری زاهدان (مرکز استان)، 66 کیلومتری خاش و 214 کیلومتری ایرانشهر واقع شده است. شهر تفتان از اطراف با شهرهای زاهدان از شمال، ایرانشهر از غرب، خاش از جنوب و میرجاوه از شرق و شمال شرقی همجوار می باشد. این شهرستان از سه بخش به نام های گوهر کوه، بخش مرکزی و بخش نازیل تشکیل شده است. باید گفت که کشاورزی در شهرستان تفتان از اهمیت فراوانی برخوردار است به طوری که سالانه حدود 350 هزار تن از محصولات مختلف کشاورزی در این شهرستان تولید می شود. پسته، انگور، زیتون و گندم چند نمونه از محصولات زیر کشت این شهرستان بوده و تولید انبوه آنها باعث شده که از دیگر نقاط کشور نیز سفارش بپذیرد. قدمت شهر تفتان را بر اساس آثار تاریخی فراوان کشف شده همچون قبرستان های قدیمی، سنگ نوشته ها و سنگ نگاره ها، به عهد باستان نسبت می دهند. نوک آباد به عنوان مرکز این شهرستان شناخته می شود. این شهرستان از دو اقلیم متفاوت با دو نوع آب و هوا تشکیل شده است. منطقه کوهستانی شهر تفتان دارای آب و هوایی سرد و نیمه خشک بوده و در ناحیه دشت از آب و هوایی گرم و نیمه خشک برخوردار است. به همین دلیل اگر قصد اقامت در اقامتگاه ها، خانه های بومی و محلی این شهرستان را دارید توجه داشته باشید که زمستان های شهر تفتان بسیار سرد بوده و تابستان ها هوا بسیار گرم است. بهار و پاییز از بهترین فصل های سفر به این شهرستان زیبا می باشد. یکی از جذابیت های سفر به نقاط مختلف کشور استفاده از غذاهای محلی هر شهرستان است. شهر تفتان برای هر نوع ذائقه ای غذای محلی دارد. قروت محلی، ملر، آبگوشت شیری و نان تینی چند نمونه از این غذاهای خوشمزه است که می توانید میل کنید. یکی از ویژگی های بارز شهرستان تفتان، وجود 25 عشیره از اقوام و طوایف مختلف است که به صورت مسالمت آمیز در کنار هم زندگی می کنند. شهر تفتان نمادی از اتحاد و همبستگی اقوام در منطقه سیستان و بلوچستان می باشد. دین آنها اسلام و مذهب اکثر آنها سنی بوده و به زبان محلی سرحدی سخن می گویند. 
 

این شهرستان شامل بخش‌های زیر می‌ باشد:

 

بخش ها:

مرکزی، نازیل، گوهرکوه
 

دهستان:

دهستان تفتان جنوبی، دهستان اسکل‌آباد، دهستان نازیل، دهستان چاه احمد، دهستان گوهرکوه و دهستان شیرآباد
 

روستاها:

ارزونی، باران دشت، پشت تل، توزکی، چیهکی، شهید آیت، عیدآباد، روباهوک، دوشنگ، خون کاکا و ....
 

جای‌ های دیدنی شهرستان تفتان

 

رشته کوه های تفتان

کوه تفتان در منطقه جنوب‌شرقی ایران، در استان سیستان و بلوچستان میان منطقه سرحد و شهرستان تفتان قرار گرفته است. در‌واقع تفتان یا «چهل‌تن» نام یکی از قله‌های این کوه است که آتشفشان نیمه‌فعال ایران محسوب می‌شود. ارتفاع کوه با ۳۹۴۱ متر از سطح دریا باعث شده است بلند‌ترین کوه جنوب‌شرقی ایران باشد. شاید فکر کنید کوه تفتان فقط همین یک قله آتشفشانی نیمه‌فعال را دارد؛ اما خیر! این کوه افسانه‌ای سه دهانه آتشفشانی دارد که همیشه از آن‌ها بخار گوگرد و دود بلند می‌شود. دو دهانه آتشفشانی دیگر کوه تفتان، به جز چهل‌تن، نر‌کوه و ماده‌کوه نامگذاری شده‌اند. تقریبا در ۷ هزار سال پیش، یعنی زمانی که تازه تمدن‌های اولیه در این مناطق دور هم جمع شده بودند، آتشفشان تفتان فوران کرده و هرچه را سر راهش بود، از بین برده است. معروف‌ترین قله آتشفشان تفتان، قله «چهل‌تن» نام دارد که ارتفاع آن به حدود ۴۰۴۰ متر از سطح دریا می‌رسد. قله چهل‌تن را با نام «کوه زیارت» هم می‌شناسند. اسم این قله، یعنی چهل‌تن، بر‌اساس افسانه‌ای قدیمی شکل گرفته است. می‌گویند چهل نفر از سالکان مذهبی در این کوه ظاهر و سپس گم شده‌اند و هیچ‌وقت هیچ کسی نتوانسته اثری از آن‌ها پیدا کند.
 

روستای تمین

محل قرارگیری این روستا دامنه کوه تفتان است. این روستا به عنوان یکی از توریسم های طبیعی و پایدار شناخته شده که با کمک مردم محلی و استفاده از پتانسیل های بومی به وجود آمده است. اکوتوریسم به معنای مکانی است که از نظر طبیعی بسیار بکر و دست نخورده باقی مانده است که بیشتر برای مطالعه و تحقیق از آن استفاده می شود. عشایر جنوب شرقی ایران، شهر تفتان و روستای تمین را برای اقامت خود انتخاب کرده اند.
 

قلعه حیدر آباد

این قلعه، که طول عمر آن به اواخر دوران قاجاریه بر می گردد، در شهر تفتان از شهرستان های استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. سازنده این قلعه شخصی به نام عیدوخان بود که آن را در سال 1288 شمسی در این منطقه ساخته است.  عیدوخان از این قلعه به عنوان محل سکونت خود و اعضای خانواده اش استفاده می کرد و تا سال 1307 نیز در این مکان ساکن بودند. زمانی که نیروهای انگلیسی به سرپرستی ژنرال دایر به بهانه همکاری بلوچ ها با آلمانی ها به سیستان حمله کردند این قلعه را نیز تصرف کردند که در این زمان از آن به عنوان محلی برای نگهداری آذوغه و مهمات نیروهای انگلیسی استفاده می شد. چهار برجک نگهبانی در اطراف قلعه وجود دارد که جهت نگهبانی مورد استفاده قرار می گرفتند. این اثر تاریخی در تاریخ 18 اردیبهشت‌ ماه 1380 با شماره‌ی ثبت 3825 در فهرست آثار ملی ایران جای گرفته است.
 

چشمه آب معدنی دوشینگ

چشمه آب معدنی دوشینگ در مسیر خاش-زاهدان و در شمال غربی کوه تفتان قرار دارد و از جمله جاهای دیدنی شهر تفتان به شمار می‌آید. آب این چشمه ویژگی‌‌های آب‌های معدنی از نوع آب‌های جوی و آتشفشانی نوخاسته را دارد و در ردیف آب‌های سولفات کلسیم همراه با منیزیم ولرم است. با ۲۵ درجه سانتی‌گراد دما، میزان آبدهی چشمه آب معدنی دوشینگ ۹ لیتر در ثانیه برآورد می‌شود.
 

قلعه ایرندگان

قلعه ایرندگان در روستای ایرندگان و در ۶۵ کیلومتری شهر تفتان واقع شده است. روستا‌ی ایرندگان و روستاهای پیرامون آن در امتداد رودخانه شکل گرفته است و طول آن‌ها به ۵ کیلومتر می‌رسد. زمان ساخت این قلعه به دوره قاجاریه بازمی‌گردد. تنها بر بدنه دیوارهای قلعه و دور درها، آثاری از تزئین از نوع نقش‌های گره‌ چینی وجود دارد.  این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۷۰۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و به‌عنوان یکی از آثار تاریخی و جاهای دیدنی تفتان میزبان گردشگران است.
 

غار چاهک 

غار چاهک از جاذبه های گردشگری تفتان است و در ۴۰ کیلومتری شمال شرقی خاش در ارتفاع ۱۸۹۶ متری قرار دارد. آب چشمه داخل غار از کیفیت بالایی برخوردار بوده و تأمین‌کننده آب روستای چاهک است. در اطراف غار گیاهانی همچون بنه، زرشک، انجیر وحشی، پونه، تاغ، خزه و سرخس است و دارای مناظر زیبا، چشم‌انداز بی‌نظیر و آب‌چکان‌های زیبایی است.
 

زیارتگاه مرتضی علی

زیارتگاه مرتضی علی در تفتان، ۲ کیلومتری شرق میدان معلم واقع شده است و با توجه به نوع معماری بنا به دوره تیموری- صفوی نسبت داده می‌شود. بنا دارای پلان مربع شکل و گنبدی که بر روی گوشواره‌ها و طاق نماهای زیبایی ایجاد شده است. داخل بنا با اندود گچ پوشیده شده و دارای ۱۰ طاق نما و محراب است. مکانی نیز در کنار مقبره برای استفاده زائرین در نظر گرفته شده است. این اثر به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی خاش شناخته می‌شود و در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۱۰۳ به‌‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
 

دریاچه سه دریا

دریاچه سه دریا که از جاذبه‌های طبیعی و جاهای دیدنی استان سیستان و بلوچستان در شهرستان تفتان است، در فاصله ۷۵ کیلومتری شهرستان خاش و در قلل کوه تفتان قرار دارد. همان طور که از نام آن مشخص است، از سه دریاچه کوچک تشکیل شده که عمق دو دریاچه در قسمت شمالی کم و اغلب آب گوارا دارند و دریاچه دیگر که نسبتا بزرگ‌تر است، دارای آب دائمی و شور است.